Benzoesan sodu to substancja, która naturalnie występuje w owocach, takich jak śliwki, jabłka żurawina oraz w przyprawach – goździkach i cynamonie. Dodatek ten, mimo licznych, cennych dla przemysłu spożywczego właściwości cieszy się złą sławą. Kontrowersje wzbudza potencjalna rakotwórczość i toksyczność, jednak to nie jedyne zarzuty przeciw stosowaniu substancji. Sprawdzamy, czy obawy konsumentów są słuszne!
E211 – co to jest?
Benzoesan sodu to związek powstający w wyniku neutralizacji kwasu benzoesowego wodorotlenkiem sodu. Charakteryzuje się dobrą rozpuszczalnością w wodzie. Podobnie jak E210 (kwas benzoesowy), benzoesan sodu służy do konserwowania żywności. E211 ma postać białego proszku.
Benzoesan sodu i jego właściwości konserwujące
E211 hamuje rozwój drobnoustrojów w żywności. Często łączy się go z azotynem sodu i sorbinianem potasu. Wszystkie te substancje pełnią funkcję konserwantów, dlatego zastosowanie ich razem pozwala na lepszą ochronę produktów spożywczych, przy jednoczesnym obniżeniu dawek poszczególnych substancji. Oprócz tego E211 działa wzmacniająco na barwę żywności.
Zastosowanie
Benzoesan sodu stosowany jest do produkcji napojów gazowanych, majonezów, sosów, keczupów, przetworów mięsnych i rybnych, margaryn, dżemów, wyrobów cukierniczych, napojów bezalkoholowych i alkoholowych. Substancję wykorzystuje się również w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym, gdzie również występuje jako konserwant. Inne gałęzie szeroko pojętego przemysłu również znajdują zastosowanie dla benzoesanu sodu, gdyż ma on właściwości antykorozyjne.
Szkodliwość benzoesanu sodu
E211 jest wchłaniany z przewodu pokarmowego i metabolizowany w wątrobie, gdzie przekształca się w kwas hipurowy. Substancja wydalana jest wraz z moczem, a cały przebieg metabolizowania i wydalania trwa około 6 godzin. Zasadniczo, benzoesan sodu jest substancją bezpieczną, jednak może wywoływać pewne skutki uboczne.
Reakcje alergiczne
Spożycie benzoesanu sodu może powodować reakcję alergiczną, jak na przykład pokrzywka, nieżyt nosa. Może też nasilać objawy astmy. Z tego powodu, alergicy i astmatycy powinni unikać żywności i leków z tym dodatkiem.
Układ pokarmowy
U osób wrażliwych na substancję, benzoesan sodu może powodować podrażnienie śluzówki żołądka i zaostrzenie się obecnych już dolegliwości układu pokarmowego. Z tego powodu, substancji powinny unikać osoby cierpiące na zespół jelita drażliwego, wrzody żołądka i inne jednostki chorobowe.
E211 a kwas askorbinowy
W wyniku reakcji benzoesanu sodu z kwasem askorbinowym tworzy się benzen – silnie rakotwórcza substancja. Na wytwarzanie benzenu wpływ ma również światło słoneczne, jak i podwyższona temperatura. Zatem obecność kwasu askorbinowego i benzoesanu sodu w niektórych produktach spożywczych budzi niepokój szczególnie przy działaniu światła i temperatury. Badania wykazały, że oprócz rakotwórczości, benzen może wywoływać degradację układu nerwowego, chorobę Parkinsona i marskość wątroby. Benzen może także powodować silne zatrucia.
E211 – dzienny poziom bezpiecznego spożycia
Bezpieczeństwo żywności z dodatkiem konserwantu E211 ocenił Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności. Na podstawie analizy dostępnych badań, dzienną bezpieczną dawkę określono na 5 mg/kg masy ciała. Warto jednak pamiętać, że wartość ta nie dotyczy osób wrażliwych na benzoesan sodu. Nie ustalono bowiem bezpiecznej dawki substancji, która nie prowadziłaby do pojawienia się skutków ubocznych w postaci reakcji alergicznej. Z tego powodu, żywności z E211 powinny unikać kobiety w ciąży.
Zobacz także:
- E202, czyli sorbinian potasu: właściwości i zastosowanie. Czy ten konserwant jest szkodliwy?
- Które z konserwantów spożywczych mogą być niebezpieczne dla zdrowia?
- E250 – azotyn sodu – szkodliwy dodatek do żywności, który znajdziesz w niektórych wędlinach i innych produktach mięsnych
- E262, czyli octan sodu: właściwości, zastosowanie, szkodliwość
- E200 – kwas sorbowy: właściwości, zastosowanie, szkodliwość
