Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę z zagrożeń wynikających ze spożywania wysoko przetworzonej żywności. Wzrost świadomości społeczeństwa sprawił, że przykładamy większą uwagę do wyboru odpowiednich produktów spożywczych. Z większą uważnością sprawdzamy etykiety i zapoznajemy się ze składem artykułów żywieniowych. Największe wątpliwości budzą składniki oznaczone symbolem E. Warto jednak wiedzieć, że nie każda substancja jest faktycznie szkodliwa. Dowiedz się, jakie właściwości wykazuje wykorzystywana w przemyśle guma ksantanowa (E415)!
Czym jest guma ksantanowa?
Substancja o symbolu E415 to guma ksantanowa (inaczej ksantan). Jest to naturalny polisacharyd o pochodzeniu mikrobiologicznym. Powstaje w wyniku fermentacji tlenowej cukrów (przede wszystkim pochodzących z kukurydzy, pszenicy i soi), która przeprowadzana jest przez bakterie Xanthomonas campestris. Wtórny metabolit jest heteropolisacharydem zbudowanym z glukozy, mannozy i kwasu glukuronowego oraz częściowo zestryfikowanych kwasów (octowego i pirogronowego). Roztwory ksantanu są odporne na działanie enzymów, zmiany temperatury i kwaśne środowisko. Wytrzymują ogrzewanie, zamrażanie i rozmrażanie.
Właściwości gumy ksantanowej
Guma ksantanowa (E415) to rodzaj błonnika pokarmowego, który jest dobrze rozpuszczalny w wodzie. Bakterie biorące udział w jej wytwarzaniu to te same, które powodują powstawanie ciemnych plam na brokułach. Substancja pęcznieje pod wpływem wody i tworzy lepkie roztwory. E415 jest doskonałym zagęstnikiem – chemiczna i fizyczna stabilność sprawia, że związek świetnie sprawdza się do zagęszczania silnie kwaśnych lub zasadowych roztworów. Zapewnia także kleistość i właściwą konsystencję ze względu na właściwości żelujące. Jest również nośnikiem smaku i substancją pianotwórczą.
Właściwości prozdrowotne
Guma ksantanowa wykazuje działanie wspierające procesy trawienne zachodzące w ludzkim organizmie. Substancja pozytywnie wpływa na perystaltykę jelit. Może być stosowana nawet jako środek przeczyszczający. Co więcej, uważa się, że ksantan obniża stężenie cholesterolu we krwi i hamuje wzrost poziomu glukozy. Związek E415 można kupić w sklepie ze zdrową żywnością.
Zastosowanie E415
Ksantan stosowany jest przede wszystkim w branży spożywczej, kosmetycznej i farmaceutycznej. W kosmetykach (np. żelach) stabilizuje emulsje i zwiększa lepkość produktów. Dodanie E415 do tabletek zapewnia ich stopniowy rozkład oraz powolne uwalnianie składników czynnych. Jako dodatek do żywności pełni funkcje zagęszczające, stabilizujące oraz emulgujące. Aby zwiększyć lepkość roztworu gumy ksantanowej, producenci stosują dodatek gumy guar. Substancja naśladuje właściwości glutenu, dzięki czemu poprawia strukturę miękiszu w produktach bezglutenowych. Zwiększa również objętość wypieków i spowalnia czerstwienie chleba.
Branża spożywcza
Związek syntetyczny powstający w naturalnym procesie fermentacji węglowodanów wykazuje szerokie spektrum właściwości przydatnych w przemyśle spożywczym. Poprawia uwalnianie smaku i zapewnia stabilność podczas zamrażania i rozmrażania. Jest stosowany jako zamiennik tłuszczu – pomaga utrzymać kremową konsystencję w produktach nisko tłuszczowych. Zwiększa stabilność różnego rodzaju emulsji oraz wzmacnia wyrazistość smaku i zapachu.
W jakich produktach stosowana jest guma ksantanowa?
Gumę ksantanową znajdziemy na etykiecie wielu produktów spożywczych, np.:
- lodów;
- serków topionych;
- śmietan i przetworów mlecznych;
- owoców i warzyw suszonych;
- wyrobów czekoladowych o obniżonej zawartości tłuszczu;
- przetworów zbożowych;
- pieczywa;
- wyrobów cukierniczych;
- dressingów i sosów;
- mięs przetworzonych;
- musztard;
- przypraw;
- dietetycznych środków spożywczych przeznaczenia medycznego;
- soków i nektarów warzywno-owocowych;
- słonych przekąsek;
- deserów.
Czy substancja E415 jest szkodliwa?
Popularny środek zagęszczający, stabilizator i emulgator został uznany przez EFSA jako bezpieczny dodatek do żywności. Nie ustalono maksymalnej dopuszczalnej dziennej dawki dla osób dorosłych. W przypadku dzieci za nieszkodliwe uznaje się spożycie do 64 mg gumy ksantanowej na każdy kilogram masy ciała. Przy zwiększonym stężeniu E415 może powodować skutki uboczne w postaci wzdęć i biegunek. Uznaje się, że E415 zagęszcza pokarm i ślinę, dzięki czemu jest wskazany do spożywania przez osoby cierpiące na dysfagię (zaburzenia połykania).
Związek E415 jest bezpieczną substancją. Stosowana zgodnie z zaleceniami nie powoduje efektów niepożądanych. Jedynym przeciwwskazaniem do jej spożywania jest alergia.
Zobacz także:
- E412 (Guma guar) – właściwości, zastosowanie, szkodliwość oraz wpływ na zdrowie. Poznaj najważniejsze informacje!
- Czym jest guma arabska? Poznaj najważniejsze cechy tego składnika spożywczego!
- E-kody. Lista dodatków do żywności
- E466 (karboksymetyloceluloza) – czym jest, jakie jest jej zastosowanie i właściwości oraz jaki ma wpływ na zdrowie?
- Z czego jest majonez i jakie ma składniki odżywcze?
