Związki chemiczne są nieodłącznym elementem przemysłu. Znacznie ułatwiają procesy produkcyjne, zwiększają trwałość produktów i poprawiają walory estetyczne gotowych wyrobów. Zazwyczaj chemicznie otrzymywane substancje kojarzą nam się ze złym wpływem na zdrowie. Szczególnie w przypadku składników dodawanych do żywności, które oznaczone są symbolem E. Warto jednak zauważyć, że nie wszystkie konserwanty, emulgatory i stabilizatory są szkodliwe. W tym artykule przyjrzymy się difosforanom E450. Jakie są ich właściwości i w jakich produktach są wykorzystywane? Poznaj najważniejsze informacje!
Czym są difosforany (E450)?
Związki oznaczane symbolem E450 stanowią grupę dodatków do żywności. Zawierają w swoim składzie związki fosforu. Są solami sodowymi, potasowymi lub wapniowymi kwasu fosforowego. Wyróżniamy kilka różnych form tej substancji:
- difosforan disodowy – E450 I;
- difosforan trisodowy – E450 II;
- difosforan tetrasodowy – E450 III;
- difosforan tetrapotasowy – E450 V;
- difosforan diwapniowy – E450 VI;
- difosforan diwodoro-difosforanu wapnia – E450 VII.
Wszystkie powyższe rodzaje difosforanów posiadają podobne właściwości i są wykorzystywane w przemyśle spożywczym zamiennie ze względu na niemal identyczne funkcje.
Jak powstają difosforany (E450)
Związki o symbolu E450 są dodatkami do żywności pełniącymi w produktach spożywczych szereg funkcji ze względu na swoje właściwości, takie jak:
- spulchniające;
- stabilizujące;
- emulgujące;
- regulujące kwasowość.
Najbardziej bogata w difosforany jest wysoko przetworzona żywność oraz gotowe dania. Difosforany występują w postaci ciał stałych w formie półprzezroczystego, bezwonnego proszku rozpuszczalnego w wodzie. Ich wytwarzanie zachodzi podczas reakcji chemicznych między odpowiednimi węglanami lub wodorotlenkami a kwasem fosforowym.
Zastosowanie difosforanów
Pochodne kwasu fosforowego wykazują szerokie spektrum zastosowania. Mogą być używane w różnych branżach przemysłu. Są chętnie wykorzystywane do produkcji tworzyw sztucznych. Świetnie sprawdzają się przy obróbce metali i tkanin oraz jako odczynniki laboratoryjne. Znajdują też zastosowanie przy oczyszczaniu ścieków oraz do uzdatniania wody przemysłowej. Związek E450 używany jest także do produkcji środków:
- kompleksujących;
- antykorozyjnych;
- usuwających kamień i osad;
- zapobiegających narastaniu brudu.
Difosforany występują również w garbarstwie – cieszą się popularnością przy obróbce skór naturalnych.
Difosforan E450 jako dodatek do żywności
Difosforany znajdują przede wszystkim zastosowanie w przemyśle spożywczym. Są używane jako:
- regulatory kwasowości;
- emulgatory;
- przeciwutleniacze;
- spulchniacze;
- stabilizatory.
Mogą również pełnić funkcję sekwestrującą, która polega na wiązaniu niektórych jonów metali. Ze względu na swoje właściwości mogą być zamiennikiem dwutlenku siarki (E220) – zapobiegają zmianie barwy (brązowieniu), dzięki czemu są dodawane do przetworów ziemniaczanych. Związki E450 poprawiają zdolność do zatrzymywania wody i soku komórkowego oraz przyspieszają peklowanie mięsa. Są też używane w przemyśle cukierniczym.
W jakich produktach znajdują się difosforany?
Difosforany E450 są wykorzystywane w produktach spożywczych, ponieważ zatrzymują wodę, dzięki czemu wzrasta waga końcowa produktu. Co więcej:
- wydłużają termin ważności;
- ograniczają rozwój drobnoustrojów;
- poprawiają wygląd i smak.
Naturalnie występują w rybach, jajkach, ziemniakach i nabiale. Najczęściej dodawane są do:
- ciastek;
- sałatek ziemniaczanych;
- sosów;
- przetworów mięsnych;
- wędlin paczkowanych;
- paluszków krabowych;
- serków kanapkowych;
- serków topionych;
- gum do żucia;
- ciast w proszku;
- gotowych dań;
- mrożonych frytek;
- lodów i mrożonych deserów;
- pieczywa i wyrobów cukierniczych.
Proszek do pieczenia
Difosforany mogą znaleźć się w naszym jadłospisie także poprzez stosowanie proszku do pieczenia. Ponieważ E450 są świetnymi spulchniaczami, mogą być zamiennikami dla popularnego wodorowęglanu sodu (E500). Difosforany są często demonizowane ze względu na wysoką zawartość fosforu, którego przedawkowanie może prowadzić do osteoporozy. Faktycznie, spożywanie zbyt dużej ilości difosforanów może zaburzyć wchłanianie związków mineralnych (np. wapnia i magnezu), jednak poziom E450 w produktach spożywczych jest stosunkowo niski i nie stanowi bezpośredniego zagrożenia.
E450 – wpływ na zdrowie a szkodliwość
Difosforany są substancjami uznanymi za nieszkodliwe dla ludzkiego zdrowia. Ich spożycie nie powoduje skutków ubocznych. Należy jednak pamiętać, że dodatki E450 zawierają w sobie fosfor, którego przedawkowanie może utrudnić przyswajanie przez organizm ważnych składników mineralnych, m.in.:
- żelaza;
- wapnia;
- magnezu.
Z tego powodu osoby, które stosują dietę bogatą w naturalny fosfor, powinny unikać spożywania produktów zawierających difosforany. Nadmierna dawka difosforanów może więc być źródłem problemów zdrowotnych.
Jak często sięgać po produkty z E450? Normy
Związki E450 zostały uznane przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) za substancje charakteryzujące się niską toksycznością ostrą. Eksperci uznali również, że difosforany nie wykazują działania genotoksycznego oraz rakotwórczego. Co więcej, Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) wpisała związki o symbolu E450 na listę GRAS, co oznacza, że są one uznane za bezpieczne. Optymalne spożycie produktów bogatych w difosforany zależy od indywidualnych predyspozycji i diety, jednak dla E450 ustalono dzienny dopuszczalny limit spożycia (ADI) w wysokości 40 mg/kg masy ciała.
Difosforany (E450) to powszechnie stosowane substancje. Można je znaleźć nie tylko w produktach spożywczych, ale również w środkach czystości. Wykorzystywane są także w wielu gałęziach przemysłu produkcyjnego. Choć uznawane są za bezpieczne, warto zwrócić uwagę na nieprzekraczanie dziennej dopuszczalnej dawki.
Zobacz także:
- E451 (trifosforany) – właściwości, zastosowanie i wpływ na ludzkie zdrowie. Poznaj najważniejsze informacje!
- E385 – czym jest sól wapniowo-disodowa (EDTA), czyli częsty składnik majonezów? Poznaj zastosowanie i wpływ na zdrowie!
- E452 – czym są polifosforany, jakie mają właściwości, gdzie znajdują zastosowanie i czy są bezpieczne? Sprawdźmy to!
- E339 – fosforan sodu. Poznaj najważniejsze funkcje, zastosowanie i wpływ na zdrowie!
- E407 (karagen) – żelująca substancja budząca kontrowersje. Poznaj właściwości, zastosowanie i wpływ na ludzkie zdrowie!
