E142, czyli zieleń brylantowa – to ona sprawia, że niektóre słodycze czy inne produkty spożywcze mają intensywnie zielony kolor. Podobnie jak w przypadku innych barwników, jej obecność w żywności jest dopuszczona przepisami. Nie oznacza to jednak, że zieleń brylantową można spożywać bez ograniczeń. Dlaczego lepiej uważać na ten barwnik?
W jaki sposób wytwarza się barwnik E142?
Początkowo zieleń brylantową wytwarzano ze smoły (stąd inna nazwa, barwnik smołowy). Obecnie do produkcji używa się bardziej nowoczesnych metod – barwnik powstaje w wyniku syntezy chemicznej. Związek jest pochodną trifenylometanu (aniliny), a jego wzór chemiczny to C27H34N2O4S.
Właściwości zieleni brylantowej
Zieleń brylantowa to organiczny związek chemiczny, który najczęściej spotyka się w formie ciemnozielonego proszku. Ten związek bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, łatwo rozkłada się także pod wpływem działania kwasów i zasad. Jest za to słabo rozpuszczalny w alkoholach.
Zastosowanie zieleni brylantowej do barwienia żywności
Zieleń brylantowa nadaje efektowny, intensywnie zielony kolor. To powoduje, że szeroko wykorzystuje się ją do barwienia różnego rodzaju produktów spożywczych. Barwnik E142 możesz znaleźć m.in. w:
- cukierkach;
- galaretkach;
- sokach i koncentratach z owoców;
- lodach;
- ciastach w proszku;
- kremach;
- sosach miętowych;
- dżemach;
- groszku konserwowym.
Do celów spożywczych używa się najczęściej roztworu soli wapnia lub potasu.
Gdzie jeszcze wykorzystuje się barwnik E142?
Oprócz przemysłu spożywczego zieleń brylantową BS wykorzystuje się także w medycynie i przemyśle tekstylnym. Można ją używać do barwienia wełny i jedwabiu. Ma zastosowanie lecznicze jako środek do dezynfekcji skóry i ran. W Polsce zieleń brylantową stosuje się w tym celu dość rzadko, ze względu na trudną dostępność tej substancji. Inaczej jest w krajach byłego ZSRR, gdzie E142 jest składnikiem popularnego środka antyseptycznego (zwanego potocznie „zielonką”) używanego m.in. w czasie ospy.
Kontrowersje związane ze stosowaniem zieleni brylantowej
E142 jest substancją słabo przyswajaną przez ludzki przewód pokarmowy. Po zjedzeniu czy wypiciu produktów zawierających ten barwnik zostaje on wydalony w niemal niezmienionej postaci. Należy jednak uważać i nie spożywać go w nadmiernych ilościach. Z zielenią brylantową i jej wpływem na zdrowie wiąże się wiele kontrowersji. Są one na tyle poważne, że w niektórych krajach, np. w Stanach Zjednoczonych, Japonii czy Kanadzie zakazano dodawania jej do żywności.
Problemem jest przede wszystkim brak rzetelnych badań dotyczących wpływu E142 na funkcjonowanie organizmu ludzkiego. Oznacza to, że nie wiadomo np., czy jest rakotwórczy. U niektórych osób obserwowano za to niepokojące skutki uboczne po spożyciu dużych ilości substancji – nadpobudliwość, problemy z zasypianiem, alergie skórne czy nasilenie objawów astmy.
Choć zieleń brylantowa jest uznawana za substancję nieszkodliwą, zostały dla niej określone dopuszczalne dawki w ciągu dnia. Nie powinno się spożywać więcej niż 5 mg barwnika na każdy kilogram masy ciała. Dla osoby, która waży na przykład 80 kg, maksymalna dzienna dawka będzie wynosić 400 mg. W praktyce trudno przekroczyć tę ilość, przyjmując E142 wyłącznie w produktach spożywczych.
Dla własnego bezpieczeństwa lepiej zrezygnować z E142 na rzecz innych, naturalnych barwników. Wśród nich znajdziesz wiele takich dodatków do żywności, które barwią na kolor zieleni, ale są całkowicie nieszkodliwe. Co więcej, niektóre z nich są wykonywane na bazie roślin, dzięki czemu są bogate w cenne składniki odżywcze.
Znasz już właściwości barwnika E142? Poznaj też e-kody, by dowiedzieć się więcej na temat innych dodatków do żywności.
Zobacz także:
- E151 – czerń brylantowa. Czy ten barwnik spożywczy jest bezpieczny?
- E140 – zielony barwnik spożywczy naturalnego pochodzenia
- E163 – antocyjany: zastosowanie, właściwości, bezpieczeństwo
- Ryboflawina – barwnik spożywczy E101. Czy to szkodliwy dodatek?
- E150c – karmel amoniakalny. Jakie jest jego zastosowanie?
